Onderzoek in Drenthe naar de verspreiding van landbouwbestrijdingsmiddelen in beschermde natuurgebieden in die provincie laat zien dat de verspreiding er van verder reikt dan verwacht. En dit terwijl we al met de zeer negatieve effecten van stikstof op de natuurgebieden te maken hebben. GroenLinks Limburg is zeer bezorgd over de situatie in onze provincie en heeft een reeks vragen aan Gedeputeerde Staten gesteld.

Geacht college,

Natuurmonumenten en de bewonersgroep Meten=Weten uit de gemeente Westerveld (Drenthe) hebben een onderzoek laten uitvoeren naar de verspreiding van bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Het onderzoek vond in het afgelopen najaar plaats, op zeventien plekken in beschermde natuurgebieden in de provincie Drenthe. Trouw heeft op 3 juni jl. een artikel hierover gepubliceerd: ‘Hoe landbouwgif het hart van natuurgebieden bereikt’. Zoals de titel aangeeft, wijzen de onderzoeksresultaten uit dat op verschillende plekken, diep in de natuurgebieden, 31 verschillende bestrijdingsmiddelen zijn aangetroffen, zij het in lage concentraties. Maar een cumulatie van lagere doses kan ook grote gevolgen hebben, stelt hoogleraar toxicologie Kees van Gestel (VU). Bij toelating van bestrijdingsmiddelen wordt niet gekeken naar de effecten van deze opeenstapeling. De Gezondheidsraad doet hier inmiddels onderzoek naar.

Als oorzaak van de sterfte van bestuivende insecten, zoals bijen en vlinders, wordt vaak het gebrek aan biodiversiteit en het gebruik van pesticiden genoemd. De resultaten van het onderzoek in Drenthe zijn dan ook schokkend. De verwachting dat pesticiden in de randen van natuurgebieden voorkomen is al onacceptabel, maar de verspreiding is dus groter dan verwacht. En dit terwijl we al met de zeer negatieve effecten van stikstof op de natuurgebieden te maken hebben. In 2017 hebben wij bij wijze van de motie Bijenvriendelijk Limburg ‘a bee or not a bee’ (2322), het college ertoe willen bewegen meer maatregelen te nemen om toename van de populatie van bestuivende insecten te stimuleren en daarmee de biodiversiteit te bevorderen. De in gang gezette maatregelen die daarop volgden konden wij waarderen, maar inmiddels blijkt dat er wel veel meer maatregelen nodig zullen zijn. Voornamelijk wat betreft de aanpak bij de bron.

Wij hebben de volgende vragen die we willen stellen aan uw college:

1. Heeft uw college kennisgenomen van het in Drenthe uitgevoerde onderzoek naar de verspreiding van en het voorkomen van bestrijdingsmiddelen in natuurgebieden?

2. Heeft in Limburg een vergelijkbaar onderzoek plaatsgevonden? Zo ja, kunt u de resultaten van dit onderzoek of deze onderzoeken delen?

3. Zo nee, is uw college bereid om onderzoek te doen naar de verspreiding van landbouwbestrijdingsmiddelen in de natuur en daarbuiten? Zo nee, waarom niet?

4. Kan op basis van het voornoemd onderzoek worden aangegeven voor welke Limburgse natuurgebieden de omstandigheden zodanig zijn dat vergelijkbare resultaten zijn te verwachten?

5. Is bekend of de ecologische doelstellingen voor de Kader Richtlijn Water, de Natura 2000 gebieden en NNN-gebieden door het gebruik en de verspreiding van bestrijdingsmiddelen in het gedrang komen?

6. Zo ja, is uw college het met ons eens dat wij dan als Provincie onze wettelijke zorgplicht die uit de voornoemde wetgeving voortvloeit, niet afdoende naleven?

7. Er zijn alternatieven voor bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Denk aan natuur-inclusieve en biologische landbouw. Is het college het met GroenLinks eens dat deze vormen van landbouw de norm zouden moeten zijn? Om zo verdere risico’s tot een minimum te verkleinen. Zo ja, welke kansen liggen hier om dit als Provincie te stimuleren?

8. Zo nee, kunt u stellig uiteenzetten welke uitgangspunten/overwegingen eraan ten grondslag liggen om niet voor de transitie naar natuur-inclusief en biologisch landbouw te kiezen? Wat is in de visie van uw college de belangrijkste overweging daarin?

9. Wetenschappers, Natuurmonumenten, het Drentse Landschap en Meten = Weten doen een oproep aan minister Schouten om verder onderzoek te doen. Ziet GS hier ook de noodzaak van in? En wilt GS zich achter deze oproep scharen en dit verzoek aan minister Schouten voorleggen? Zo nee, waarom niet.

10. GroenLinks maakt zich zorgen over de bestrijdingsmiddelen die gevonden worden in natuur en water. Heeft het college deze zorgen ook? Zo ja, wil zij deze zorgen overbrengen aan minister Schouten? Zo nee, waarom niet?

Graag zien wij de zorgvuldige beantwoording van de vragen binnen de daarvoor gestelde termijn.

Kathleen Mertens GroenLinks

Bronnen https://www.trouw.nl/duurzaamheid-natuur/hoe-landbouwgif-het-hart-van-n… https://nos.nl/artikel/2336007-bestrijdingsmiddelen-uit-landbouw-gevond… https://www.natuurmonumenten.nl/nieuws/bestrijdingsmiddelen-gevonden-de…