Interview met fractievoorzitter in Provinciale Staten Thea Jetten

Tegenwoordig zet Thea zich op verschillende thema’s in: zowel cultuur als het sociaal domein, maar ook water in de breedste zin van het woord: waterveiligheid, waterkwaliteit, droogte en natte. “Hoewel het sociaal domein geen kerntaak van de Provincie is, werkt Limburg hier toch actief aan." Dit omdat Limburg nog altijd de meest ongezonde provincie van Nederland is, met ook een hoge score op laaggeletterdheid en werkeloosheid, en daarom is Jetten blij dat dit thema de nodige aandacht krijgt. En waar ze in het begin van haar Statenlidmaatschap merkte dat mensen weinig tot geen beeld hebben van wat de provinciale politiek behelst en het gevoel had dat de materie redelijk ver van mensen afstaat ziet ze een verschuiving ontstaan: “Door ontwikkelingen op het gebied van stikstof, mobiliteit en bescherming van natuurgebieden ontstaat er steeds meer maatschappelijke aandacht voor wat in het Gouvernement wordt besproken”. 

Toen ze eind maart 2019 geïnstalleerd werd als Statenlid, had ze niet gedacht in oktober al de fractie aan te moeten voeren als fractievoorzitter. Haar advies luidt: “Je moet het doen, oefenen en opbouwen. Uiteraard woonde ik voordat ik verkiesbaar was ook vergaderingen bij, maar in de praktijk is het natuurlijk altijd weer anders dan je verwacht. In mijn huidige rol zeg ik dan ook: het is oké om fouten te maken en te leren van elkaar. Om die reden vind ik het ook cruciaal om een veilige omgeving te creëren waarbij dat mogelijk is.” Over haar ontwikkeling op politiek vlak geeft ze aan dat je in het diepe moet springen en zwemmen, verzuipen is gelukkig niet gebeurd. En ze merkt op dat er veel verschil zit tussen de Thea van nu en een paar jaar terug: zo is het politieke gevoel en handwerk verder verfijnd. Er wordt meer van tevoren gebeld, afgestemd en afgetast, ook met partijen die niet per se in het ideologische straatje van GroenLinks zitten. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking op het gebied van cultuur met de VVD en CDA. Al weet ze uiteraard wie haar bondgenoten zijn, toch is het zinvol om bruggen te slaan. 

Ondanks dat Thea alsmaar bevlogener is geworden, blijven er een aantal hoofdpijndossiers bestaan. Zo een is de kwestie Maastricht-Aachen Airport, waarbij GroenLinks steevast heeft gezegd: publiek geld hoort naar publieke waarden te gaan. Uiteraard levert het vliegveld werkgelegenheid op, maar daar tegenover staat (geluids)overlast voor de omgeving en vervuiling. Bovendien vraagt de fractievoorzitter zich af of deze arbeidsplekken wel de plekken zijn die we als provincie moeten willen aantrekken. Zo’n ander ingewikkeld dossier is de Kaderrichtlijn Water, waarvan de doelstellingen voor schoon water bij lange na niet gehaald zullen worden in het streefjaar 2027. Toch is de ernst ervan al sinds 2000 bekend, desondanks is uitstel afstel de gebruikelijke teneur gebleken: “Keer op keer schrijven we op dat water en bodem leidend horen te zijn, maar we geven er in de praktijk nauwelijks uitvoering aan. 

Naast deze ingewikkelde thema’s is er ook genoeg om trots op te zijn en te vieren. Thea is zelf trots op zaken als het gratis OV voor minima, waardoor mensen met een kleine beurs beter mee kunnen doen in de samenleving. “Als je weinig geld hebt, kom je makkelijker in isolement. Met toegang tot vervoer kunnen mensen dan toch naar hun kennissen, familie, de huisarts en de markt.” Ook met de aandacht voor laaggeletterdheid, positieve gezondheid, schoolontbijten en groene schoolpleinen is ze tevreden. En natuurlijk dat in de vorige periode heel veel bereikt is op het gebied van natuur, zo is financiering hiervan structureel gemaakt. Een ander hoogtepunt was het voorzitterschap van de vertrouwenscommissie van de werving van de nieuwe Gouverneur. Maar altijd weer aandacht vragen om de nadruk te leggen op investeringen in publieke waarden blijft topprioriteit: denk hierbij ook aan VDL Nedcar, waarbij veel geld is gereserveerd voor infrastructurele aanpassingen met de gevreesde en achteraf inderdaad onnodige, kap van het Sterrebos. Thea benadrukt ook dat ondanks de masculiene sfeer die dominant is in de politieke arena, ze het belangrijk vindt om niet in deze cultuur mee te gaan. Die manier van politiek bedrijven, op de apenrots en met enorme stelligheid, zorgt er ook voor dat je anderen de ruimte ontneemt om zich uit te durven spreken. Ze is er dus waakzaam op om authentiek te blijven en een constructief debat te voeren. 

Wat Jetten drijft om zich hard te blijven maken voor groene en linkse normen en waarden? “Ik zie het als een opdracht om de wereld een stukje beter achter te laten dan je hem hebt aangetroffen. Als kind kon ik al slecht tegen onrecht; ik was best verlegen, maar als iemand in de klas getreiterd werd, werd ik echt pissig. Dat heb ik ook nadrukkelijk in mijn opvoeding meegekregen: ik zie het als een soort Christelijke sociale waarden.” Niet alleen in de politieke arena probeert ze zo haar steentje bij te dragen, ook in haar werkzame leven is ze al jaren bezig met deze idealen, voorheen bij IVN, nu bij gemeente Beesel als procesregisseur. Overigens is dat niet altijd zo geweest, want ooit begon het Statenlid haar carrière na de Vrije Universiteit, bij de Nederlandse Bank, een functie die al gauw een ommekeer in haar leven teweegbracht. Waar collega’s zeiden dat het een baan was voor het leven, merkte zij juist dat het maatschappelijke impact maken hierin miste. En aan die impact ontbreekt het in ieder geval zeker niet in de Staten, waarbij Thea met GroenLinks écht het verschil weet te maken.