Het is al voor het derde jaar op rij een droog en heet voorjaar, 30 graden in notabene Siberië, er is een stikstof- klimaat én een Corona crisis.. Vandaag, 26 juni, wordt in Provinciale Staten de voorjaarsnota behandeld. GroenLinks pleit hier (weer!) om echt vaart te maken met de zo noodzakelijke energietransitie en maatregelen om de stikstof terug te dringen. Maar ook verruiming in het sociaal domein omdat we juist ook op dit vlak de Limburgers willen steunen. Denk alleen maar aan hun gezondheid. Wat betreft MAA heeft GroenLinks het volgende ingebracht: “Blijft de provincie een onrendabel vliegveld, dat de Limburger handenvol geld kost, unverfrohren exploiteren, met alle financiële risico's van dien? En hoe past dat bij alle mooie woorden over duurzaamheid en klimaat?” genoemd bij het missiegedreven economisch beleidskader. Uiteraard heeft GroenLinks ook een aantal moties ingediend zoals de motie brede welvaart en duurzame ontwikkelingsdoelen. Hierbij roepen we het college op om de sustainable development goals van de VN als koers te zien bij de uitwerking van dit economisch herstel. Fractievoorzitter Thea Jetten eindigde haar bijdrage met een oproep. Want GroenLinks wil investeren in een transitie en wel in een majeure slag. In een schone toekomst voor de nieuwe generatie Limburgers. Dit is hét moment.

Voorzitter,

Er is het afgelopen jaar niet nogal wat gebeurd, dat aanleiding zou moeten zijn om bij de voorjaarsnota het beleid drastisch bij te stellen. Ik noem slechts het onderuithalen bij en door de rechter van het landelijke stikstofbeleid en het falen van het voldoen aan de afgesproken norm voor windenergie. En toen kwam corona en ging Nederland nog verder op slot. En kwamen de stemmen los dat dit hét moment zou moeten, en kunnen zijn, voor een fundamentele heroverweging van onze politiek. Onze gouverneur was een van de eersten die opriep tot heroverweging, waarbij hij wees op de kwetsbaarheid van aarde en natuur en dat we onze toekomstbeelden fors zouden moeten bijstellen. En dan komt de voorjaarsnota van het College. Dé kans om deze heroverweging waar te maken. Valt dat even tegen, want in the end voorzitter, gaat dit college door op de ingeslagen weg.

Weliswaar veel mooie woorden over nieuwe aanpak en missiegedreven beleid. Maar wat ontbreekt is het DOEN!

We bieden anderen de kans op leningen om hun plannen te realiseren, maar dit college neemt niet haar verantwoordelijkheid om zich ergens concreet op vast te leggen. En als zaken veranderen, door besluiten van anderen, draaien we de redeneringen om en gaan ijzerenheinig verder op de ingeslagen weg. Dus worden we exploitant van het verliesgevend vliegveld en willen we investeren bij VDL Nedcar, waar de producent de productie terug naar Duitsland brengt. en een andere producent nergens te vinden is.

Voorzitter ik ga verder in op een aantal voorbeelden en onderdelen die G’s instemming niet kan wegdragen of die we anders willen zien.

GroenLinks is blij dat er na vele jaren eindelijk aandacht is voor Circulaire Economie. Het is duidelijk dat we als provincie, land en wereld niet door kunnen met het verbruiken van grondstoffen alsof die niet eindig zijn. Dat zijn ze namelijk wel.

We vinden het dan ook uitermate frustrerend dat er ondanks de mooie woorden weinig budget wordt uitgetrokken voor een circulaire omwenteling. De stimulering van de ouderwetse, lineaire economie door de provincie wordt met veel meer budget ondersteund.

Wat GroenLinks betreft komt er na de evaluatie van de eerste tranche veel meer budget beschikbaar voor de ombouw naar een circulair economisch model.

Bij VDL Nedcar wordt er een claim gelegd van 22 miljoen Euro, zonder onderbouwing. Daarbij, meerkosten van 22 milj. bovenop een budget van 41 milj. is exceptioneel.

Wat betekent tegelijkertijd de aankondiging van het stoppen van de productie door BMW? De groei naar 11.000 arbeidsplaatsen staat hiermee op de tocht. Zelfs de huidige 5.000 zijn wellicht onzeker.

Volgens ons is een toekomstbestendige fabriek op dit moment onzeker. Die ontstaat pas bij een strategische partner op het gebied van vernieuwende mobiliteit, dwz transportmiddelen met een andere voortstuwing dan een brandstofmotor.

Wij pleiten hier voor een pas op de plaats!

Bij de sociale agenda gaan we veel zaken uit het vierde naar het tweede jaar halen. Prima!

We blijven echter binnen het financiële kader van die vier jaar. Enorm grote woorden en dan komt er een magere 1 miljoen extra. En die blijkt dan ook nog eens een verschuiving binnen dit kader. Dus niks extra! Als je nagaat hoeveel werkeloosheid we kunnen verwachten zou je toch willen dat het kader groter, zo niet veel groter wordt.

En hoe mager steekt dit af tegenover alle andere maatregelen terwijl er een enorme noodzaak is op dit dossier. Vergelijk het met VDL Nedcar dat ik net noemde, waar hup 22 miljoen naar toe gaat.

Bij mobiliteit en infrastructuur vinden we geen woord over het debacle van het MAA en wat we daarmee doen. Blijft de provincie een onrendabel vliegveld, dat de Limburger handenvol geld kost, unverfrohren exploiteren, met alle financiële risico's van dien? En hoe past dat dan in het missie gedreven economisch beleid en alle mooie woorden over duurzaamheid en klimaat? Ik noem het eerder emissie gedreven economisch beleid!

Vorige week hebben we hier ook over gesproken en werd beweerd dat MAA ging vergroenen. Met led lampen en elektrisch taxiën!

Echte vergroening treedt pas op wanneer we experimenteren met andere aandrijvingsvormen voor vliegtuigen. Lag er niet de wens om MAA hier een proeftuin voor te maken? Nu we als provincie er alleen voor staan in eigendom en exploitatie is het goede zaak om daar op door te pakken. Haal innovatieve bedrijven en initiatieven naar MAA en zorg voor die doorbraak.

Bij het energiebeleid plop ie weer op: de slogan haalbaar, betaalbaar en met draagvlak.

Hier werkt deze slogan eerder vertragend dan helpend of versnellend om de opgaven te realiseren. En is bovendien op deze wijze defensief geformuleerd.

Limburg loopt al jaren achter op de verplichte doelstelling voor het realiseren van windenergie. De provincie krijgt zelfs een extra verplichting, omdat ze de doelstelling niet heeft gehaald. En hoe gaat de provincie dit oppakken? Ze stelt zich voortdurend volgend op. Als anderen hun tempo verlagen, komt van de doelstellingen niets terecht. Daar komt bij dat in het provinciale beleid elke doelstelling is geformuleerd als inspanningsverplichting. GL wil naar resultaatverplichting, analoog aan de voorstellen van Remkes. GL wil hier een actievere rol van de provincie zien. Niet alleen geld storten in leningenpotjes, maar als dat gevraagd wordt actief projecten oppakken en partners daadkrachtiger steunen met kennis en menskracht. Alleen met een breed gedragen, provinciaal ondersteunde aanpak kan dit van de grond getild worden.

2.8 arbeidsmarkt en onderwijs. Pag 37

Bij arbeidsmarkt en onderwijs zouden we in plaats van praten na willen denken

of je subsidie kunt geven voor stageplaatsen aan bedrijven want dat kost tijd en dus geld. Daarvoor dienen wij een motie in.

En dan stikstof voorzitter…

Hier wordt een voorschot genomen op het niet realiseren van de noodzakelijke doelstellingen. Het kabinetsplan is in de ogen van het college in Limburg al te stevig. Dit is verwoord door gedeputeerde Mackus met de uitspraak ‘Limburg blijft op slot’. Tegelijkertijd stelt de commissie Remkes dat dit plan waarschijnlijk juridisch niet haalbaar is, omdat de wettelijke doelstellingen niet gehaald worden. Remkes pleit voor resultaatverplichting ipv inzetten op "goede bedoelingen". Hij constateert tevens dat we jarenlang hebben gedacht dat met trucjes het probleem omzeild kon worden. En nu is men verbaasd dat hij pleit voor stevig ingrijpen. GL vindt het uitermate triest en onrealistisch dat het College nu al een voorschot neemt op het niet bereiken van de doelstellingen. Het College wil niet eens de schijn ophouden zich tot het uiterste in te spannen om de kabinetsdoelen te bereiken.

GL wil een veel steviger inzet op de resultaten. En dat doen we niet met een Ruimte-voor Ruimte-regeling, die geen enkel  beleidsmatig resultaat heeft gehaald en de schijn van vriendjespolitiek in zich draagt.

Voorzitter, tot slot

In de begroting van 20 heeft het nieuwe college vastgelegd dat ze op een aantal punten versneld willen inzetten. Heel goed, gezien deze zware tijd.

Maar ze blijven binnen het kader en doen dit dus binnen de afgesproken financiële spelregels.

We leven echter in een andere realiteit dan toen deze regels werden afgesproken en daarom is mijn vraag: is dit niet hét moment om die financiële spelregels te herzien. Niet alleen ivm corona maar ook met de transitie zoals bij energie, stikstof en circulaire economie. Zie hiervoor ook onze motie!

Jawel voorzitter, GL wil investeren in een transitie en wel in een majeure slag. In een schone toekomst voor de nieuwe generatie Limburgers. Dit is hét moment.