Na drie maanden van soms omtrekkende maar in de regel niets verhullende bewegingen is de droomcoalitie van rechts tot stand gekomen. VVD en CDA gaan hun versies van liberaal en christendemocratisch gedachtegoed in praktijk brengen binnen de door het extreem rechtse PVV opgestelde randvoorwaarden. Wat veel liberalen en christenen onverzoenlijk vinden, stuit bij meerderheden binnen VVD en CDA niet op onoverkomelijk bezwaar. De afkeer van vreemdelingen en minderheden wordt leidmotief voor regeringsbeleid, het rentmeesterschapwordt geminimaliseerd en de minst bedeelden worden het minst bedeeld. Hoe los kun je van God varen?

De zichzelf kabinet Rutte/Verhagen noemende lakeien van Wilders willen nu op korte termijn vol enthousiasme uitvoering geven aan de akkoorden die zij met elkaar en met Wilders hebben gesloten. Het kabinet blijkt op voorhand geen bijdrage te leveren aan de oplossing van de demografische crisis, de klimaatcrisis en de kredietcrisis.

De nieuwe regeringscoalitie zet allereerst in op een forse beperking van de immigratie en een verhoogde druk op immigranten tot assimilatie, waarbij de pijlen uiteraard vooral op moslims zijn gericht. Daarbij wil de nieuwe coalitie heel graag de randen van internationale verdragen en Europese regelgeving opzoeken om deze goedschiks of kwaadschiks te overschrijden. Dat, terwijl de landen van de Europese Unie, waaronder ook Nederland, de komende 30 jaar samen 20 miljoen nieuwe arbeidskrachten van buiten nodig hebben om de economie op orde te houden. Liever voert dit kabinet de spanningen tussen bevolkingsgroepen op in plaats van deze tot een open en tolerante samenleving te bewegen. De opmerking van coalitieroerganger Wilders dat de coalitie Nederland weer nederlandser wil maken, spreekt boekdelen over hoe onze landgenoten behandeld zullen worden die niet “van vreemde smetten vrij” zijn of mensen die van elders komen om in Nederland een menswaardig bestaan op te bouwen en hun positieve bijdrage aan onze samenleving te leveren.

Terwijl de opwarming van de aarde verder gaat, formuleert dit kabinet in Europees perspectief gezien minimalistische doelstellingen en zoekt het naar schadelijke oplossingen als kernenergie in plaats van vol in te zetten op gebruik van echte duurzame energie en natuurontwikkeling. Terwijl de kredietcrisis een forse sanering van de openbare financiën en tegelijk een stimulans van de economie vraagt, komt dit kabinet met ontoereikende ingrepen. Uit eigen kringen wordt al gemeld dat de coalitie de bezuinigingsdoelstelling van 18 miljard euro niet gaat halen. Het getal was hard om andere coalities te vermijden. Voor de gedroomde rechtse eenheid mag het voor miljarden minder. Met de voorgenomen bezuinigingen treft het wel de mensen met een lager inkomen, vooral de ouderen en zieken onder hen, hard in hun portemonnee. Er worden weliswaar meer banen in het vooruitzicht gesteld maar per saldo neemt naar verwachting het aantal werklozen toe. Velen hopen en nog meer verwachten dat het kabinet geen lang leven beschoren zal zijn. Omdat er spanningen binnen het CDA bestaan over de acceptatie van samenwerking met de PVV, omdat veel van de plannen onhaalbaar zijn, omdat het kabinet een minderheidskabinet is of omdat er gebrek aan vrouwelijke inbreng is. Zij onderschatten echter de krachtige binding tussen VVD, PVV en CDA op basis van hun gedeelde afkeer van links en van de angst van de VVD en het CDA voor ongunstige electorale perspectieven als zij niet met Wilders samen optrekken. Vooral in Limburg blijken deze sentimenten bij CDA en VVD hoog op te spelen.

De Limburgse fracties van GroenLinks en hun bondgenoten binnen en buiten de gemeenteraden en provinciale staten moeten zich daarom voorbereiden op een langdurige en taaie strijd voor een sociaal, duurzaam en tolerant Limburg. Ze kunnen met een aantal moeilijke dossiers de komende jaren aan de slag. Een kleine greep uit een groot aantal. De potentiële beroepsbevolking daalt in Limburg komende decennia met ongeveer 30%! Dat is meer dan de daling van de totale bevolking. Wie gaan het werk in Limburg doen? In de omringende regio’s komt men al handen en hoofden tekort. Hoe xenofoob Limburg voor te bereiden op nieuwe immigranten? Of kiezen we voor een fors economisch verval met ouderen zonder zorg?

De financiering en aansturing van de jeugdzorg, inclusief de zorg voor licht verstandelijk gehandicapten, gaan op termijn van provincie en zorgverzekeraar naar de gemeente. Daar kun je voor- of tegenstander van zijn. Maar hoe dan ook, volgens goed gebruik gaat de overdracht gepaard met een bezuiniging van 300 miljoen euro. De Limburgse gemeenten mogen de jeugdzorg dus gaan doen voor ongeveer 20 miljoen euro’s minder. Wie worden de kinderen van de rekening als de Limburgse gemeenten zoveel doelmatigheid niet kunnen opbrengen? De culturele sector wordt komend jaar al geconfronteerd met drastische bezuinigingen van gemiddeld 20%. De bezuinigingen lopen onder het nieuwe kabinet verder op tot een miljoenenkorting op het cultureel budget voor Limburg. De provincie en de gemeenten mogen kiezen: financieel bijpassen of culturele kaalslag?

De financiering van de Ecologische Hoofdstructuur en aanverwante gaat van rijk naar provincie. Jawel, vergezeld van een flinke financiële korting van 25%. Plannen voor aanleg van nieuwe robuuste verbindingen tussen de natuurgebieden worden bovendien geschrapt. De ruimte voor EHS en Natura2000 wordt afgemeten aan de ruimtelijke belangen van ondernemers. Dat zal wel heel gemakkelijk gaan: beroepsmogelijkheden worden beperkt en natuur- en milieuorganisaties krijgen geen rijkssubsidie meer. Rechts likt zijn vingers af. De regelingen en budgetten voor bijstandverlening, sociale werkvoorziening, inkomensvoorziening voor jonggehandicapten en de reïntegratie worden samengevoegd. De gemeenten mogen daarmee aan de slag. Maar dan wel met een lager totaalbudget. Naar schatting ontvangen de gemeenten in Limburg meer dan 100 miljoen minder! Ondertussen neemt door allerlei ingrepen in bijstandsnormen, zorgtoeslagen en eigen risicoheffingen en betalingen in de zorg het aantal huishoudens dat in armoede verkeert, toe en hun armoede wordt ook intenser. Rechts likt weer zijn vingers af.

Uiteraard is het ook voor deze coalitie onmogelijk om 46 pagina’s plannen op te stellen zonder dat er plannen bij zitten waarmee ook GroenLinks graag aan de slag gaat. Bij voorbeeld het stimuleren van grensoverschrijdend treinverkeer. Gelet op het voorgaande zal ons dat niet erg opvallen.

Kees Schröer