De titel spreekt voor zich: coalitie op koers, regio aan zet.
Lees hier de bijdrage van GroenLinks aan de Kadernota 2008 voor Limburg.
Voorzitter,
Bij de behandeling van de kadernota kan de volksvertegenwoordiging, in dit geval de Staten, richting geven aan de voorbereiding van de begroting voor het volgende jaar. Hiertoe wordt een stuk voorbereid -de voorjaarsnota - aan de hand waarvan de staten kunnen discussiëren over de kaders waarbinnen het provinciale beleid vorm moet krijgen.
Het college blijkt consequent te zijn in haar gedrag: ook in deze voorjaarsnota blijkt vaagheid troef, neemt de provincie nergens het voortouw en moeten initiatieven en projecten uit de regio komen. De titel zou treffender geformuleerd kunnen worden als ”de regio vraagt en de coalitie draait” Dit maakt het wel erg moeilijk om de voorjaarsnota te gebruiken voor een discussie over de beleidsvoornemens. Die zijn namelijk niet helder geformuleerd. In dikke rookgordijnen gehulde, algemene uitspraken vertelt het college in hoofdstuk 1 dat ze gaat zitten wachten op regionale plannen en daarin zal investeren.
Daarna geeft GS in steekwooren weer welke projecten er op dit moment worden uitgevoerd en waarover we nog een nota kunnen verwachten. Alles op een abstractieniveau alsof 2009 (over welke kaders we het hebben) nog oneindig ver weg is. We krijgen voor de meeste programma’s nauwelijks inzicht in wat GS concreet wil bereiken en wat zij daarvoor willen gaan doen. Het is dan ook moeilijk om daarover in discussie te gaan. Daarnaast zijn de beeldbepalende projecten grotendeels de verantwoordelijkheid van de regio waar ze plaatsvinden. Wij hebben er niets op tegen dat de provincie dit ondersteunt, we vragen ons wel af wat de meerwaarde van haar bemoeienis is.
We kunnen deze voorjaarsnota op verschillende manieren duiden.
We kunnen constateren dat het provinciebestuur zichzelf beschouwd als een soort bancaire instelling: de bankiersrol wordt met verve opgepakt. Projecten van gemeentes en instellingen worden –mits ze groot genoeg zijn en gebaseerd zijn op een revolving fund principe- door de provincie gefinancierd. Het aloude corporatisme, één van de historisch ideologische pijlers van het CDA, herleeft in Limburg, waarbij de maatschappelijke instellingen en de gemeentes primair het provinciale overheidsbeleid bepalen en Provinciale Staten als democratisch parlement buiten spel gezet wordt.
Voorzitter, we kennen meerderheidskabinetten, minderheidskabinetten, demissionaire kabinetten, maar zie nu in Limburg: daar maken we kennis met een antiparlementair kabinet.
We zijn nu al 7 jaar bezig met het smarter maken van het beleid. Ieder jaar opnieuw wordt opgemerkt dat het een moeilijk proces is dat tijd kost. Toch zie je dat overal voortgang wordt geboekt en dat op vele plaatsen in Nederland de stukken in de planning & control cyclus inmiddels SMART te noemen zijn. Maar niet in Limburg, daar vind je nauwelijks doelstellingen die specifiek, meetbaar of tijdgeboden zijn . En ook of ze realistisch en actueel zijn is niet te beoordelen. In plaats daarvan heerst de kaballistiek en hetgetalsfetisjisme, oftewel de magie van het getal, alleen datgene dat ten minste 10M€ vergt is van waarde voor de provincie alsof een geringere uitgave niet effectiever kan zijn. Het is bovendien op zo'n manier geschreven, dat het onbegrijpelijk is voor mensen die het lezen zonder uitgebreide achtergrondkennis van de wijze waarop de haantjes in de door de limburgse CDA gedomineerde picking order de provinciale middelen verdeeld hebben. Zelfs coalitiepartner PvdA heeft zojuist een aantal fundamentele vragen gesteld over het beleid.
Helaas is men ten slotte ook nog vergeten om enige eindredactie te voeren, waardoor er een aantal volstrekt onbegrijpelijk fragmenten in het stuk staan.
Voorzitter, Ons grootste probleem is dat het college nalaat een duidelijke regierol te nemen in kwesties van bovenregionaal of provinciaal belang. Gemeentes vragen, de provincie draait. Zo krijgen we een topsport regio, een vrijetijdsregio, een zonne-energie regio, en wie weet wat we nog meer kunnen verwachten. De provincie als losse bundel van lokale projecten. Het resultaat is dat er helemaal niets terecht komt van de rol die een provincie ons inziens zou moeten hebben: een overheid die zorgt voor regie, coördinatie en afstemming, vernieuwing en verbetering van met name inter- en bovengemeentelijke ontwikkelingen op provinciaal niveau, recht doend aan allen, geen voorrang verlenend aan de sterkste ellebogen.
Voorzitter, wij verwachten een visie op de ontwikkelingen binnen de provincie, we verwachten concrete plannen om die visie te realiseren. Als de provincie haar rol niet kan waarmaken, kan ze zichzelf beter opheffen.
GroenLinks kiest voor effectiviteit boven de macht van het getal. Er is geen enkele reden om majeure projecten te benoemen op basis van de benodigde investeringen. Een ondergrens van 10 miljoen voor majeure projecten is dan ook vreemd. Dat zou betekenen dat een project van 5 miljoen welk 100 arbeidsplaatsen oplevert niet wordt ondersteund, maar een project van 10 miljoen en 50 arbeidsplaatsen wel. Projecten dienen dus ook niet beoordeeld te worden op hun kosten of op hun revolving fund karakter, maar op maatschappelijke effectiviteit en bijdrage aan het bereiken van de provinciale beleidsdoelstellingen. GroenLinks wil proberen om concreet richting en vooral meer handen en voeten te geven aan de begroting van 2009.
Er staan 2 regels in over jeugdzorg, een belangrijk beleidsterrein waar we veel zorg over hebben en veel zorg aan moeten besteden. Ook cultuur komt beperkt aan bod. Hoe kan het, Mevrouw Wolfs, dat deze twee kerntaken van de provincie die u als portefeuillehouder beheert er zo bekaaid van afkomen in de voorjaarsnota? Consequent wordt u achtergesteld bij de verdeling van de middelen. Het lijkt wel alsof u niet aanwezig was bij de besprekingen voor de voorjaarsnota. Wordt het niet tijd om de vraag te stellen waarom u nog verantwoordelijkheid neemt voor deze portefeuilles die door uw GS collega’s en door de coalitiefracties waaronder uw eigen PvdA zo stiefmoederlijk behandeld worden? En dat terwijl het gaat om de verdeling van zeer omvangrijke extra middelen en overschotten van de provincie? Wij stellen voor om de al meerdere malen bevestigde ambitie van PS en GS voor de jeugdzorg te realiseren. Er komt een einde aan de wachtlijsten en het aantal jeugdigen dat langer dan 6 weken op geïndiceerde jeugdzorg wacht, met 1/3 afneemt, ook bij het uitblijven van een structurele verhoging van de Rijksbijdrage aan de jeugdzorg . Als deze ambitie alleen te realiseren is met substantiële financiële bijdrage uit de eigen middelen van de provincie Limburg dan moet dat en dan kan dat! We zijn blij met de vraag van het CDA om de financiële bijdrage aan de jeugdzorg structureel adequaat te maken. Voorzitter wij zullen een motie indienen die GS vraagt bij de indiening van de begroting voor 2009 met een financieringsvoorstel te komen om genoemde ambitie waar te maken. Wij zien dat niet als het creëren van een in de woorden van GS “weglek-effect” maar als een zeer majeur project voor de toekomst van Limburg.
We hebben in de afgelopen maanden al verschillende malen geprobeerd om concrete actie te genereren om de belangrijkste knelpunten op de Maaslijn op te heffen. De mogelijkheden van openbaar vervoer rond en tussen de regio’s Roermond, Venlo en Venray behoeven dringend verbetering. Goed en effectief openbaar vervoer is zeer belangrijk is voor de duurzame mobiliteit van mensen, waardoor er meer mogelijkheden zijn voor invulling vacatures, het vinden van werk, de toegankelijkheid naar scholing , ontwikkeling en recreatie van mensen.
Er een grote behoefte is aan snelle verbindingen (sneltreinen) tussen de steden Roermond, Venlo en Venray, met een hogere frequentie, en nieuwe haltes voor stoptreinen. De Maaslijn in zijn huidige vorm biedt slechts beperkte mogelijkheden. De stedenregio Nijmegen investeert momenteel ook in de Maaslijn. Er is al jaren overeenstemming over de noodzaak tot verdubbeling en electrificering van de Maaslijn, zowel uit oogpunt van economie als van milieu en zowel uit oogpunt van personen- als van goederenvervoer, een noodzaak die in toekomst alleen maar urgenter zal worden, Als start van de optimalisering van de Maaslijn kan een snelle winst behaald worden door het oplossen van de knelpunten.
De verbetering van de Maaslijn draagt bij aan de doelstellingen van het programma Bereikbaar en Duurzaam Limburg en aan de regio-overstijgende en regioverbindende rol die de provinciale overheid dient te nemen. Er zijn binnen het huidige beleid van de rijksoverheid en ProRail pas in 2035 verbeteringen aan de Maaslijn te verwachten. Hiertoe dienen wij samen met de SP en de VVD een motie in want wij willen de treinreizigers niet zolang laten wachten.
In de behandeling van de jaarstukken hebben wij al aangegeven dat we de dividenden van Essent en de opbrengsten bij eventuele verkoop willen steken in de ontwikkeling van duurzame energie. Wij dienen samen met SP een motie in mbt de tenderregeling cultuur en ondersteunen de motie van de VVD m.b.t. de instelling van een cultuurprijs.
En dan tenslotte ons landschap. We hebben een POL, waarin de visie is vastgelegd hoe we omgaan met het landschap. Het POL wordt voortdurend aangepast. Soms is het belangrijk voor de provincie om kansen te benutten, meestal echter dienen de wijzigingen om tegemoet te komen aan de belangen van bepaalde groepen, niet het algemeen belang, waarop het POL is gericht. Resultaat is een enorme verrommeling van het landschap. De SP noemde al het circuit in Venray, het NGB in Horst en EDCO in Roermond. Dit zijn ontikkelingen waartegen GroenLinks zich verzet.
Wat betreft EDCO is onduidelijkheid troef: waar is plaats? Wanneer is er plaats? Wij dienen een motie in om hierover duidelijkheid te krijgen van GS voordat de POL-aanpassing ter besluitvorming voorligt.
Dank U.