Vrijdag 3 december behandelde een commissie van het Limburgs Parlement een rapportage over de mogelijke vestiging van een OPAC installatie op Graetheide. OPAC is een systeem van ondergrondse energieopslag. Het vraagt om een investering van zeker 1,8 miljard euro en is daarmee een megaproject in de Limburgse geschiedenis.
Het wordt in de markt gezet als een belangrijke bijdrage in de keten van duurzame energie. Om het wisselende aanbod van voorziene windenergie te kunnen opvangen zou tijdelijke opslag van energie van belang zijn. Wat zou je daar als groene partij tegen kunnen hebben?

Belang van kernenergie en kolencentrales geven de doorslag

Nederland heeft op dit moment al een overcapaciteit aan energieproductie. En als het aan het VVD-CDA-PVV kabinet ligt gaan we naast de in aanbouw zijnde nieuwe kolencentrales ook nog één of twee nieuwe kerncentrales bouwen! Minister Verhagen maakt zich daar sterk voor, deze week nog met een opiniebijdrage in het NRC. De al bestaande overcapaciteit aan energie zal verder toenemen en duurzame energie wegdrukken. Nu al hobbelt Nederland achteraan als het gaat om duurzaam opgewekte energie.

Kerncentrales zijn te groot en log om het wisselende aanbod van duurzame energie op het net te vullen. De miljardeninvesteringen in nieuwe kern- en kolencentrales zijn alleen terug te verdienen als die kern- en kolencentrales ook in de nachtelijke uren op vol vermogen kunnen door ronken! Er is met deze energiepolitiek toenemende behoefte aan tijdelijke energieopslag in de nachtelijke uren. Een OPAC installatie kan in die behoefte voorzien.

GroenLinks Statenlid Margriet van Tulder betoogde in de Statencommissie dan ook dat OPAC mede ingegeven wordt door belangen van energieconcerns die investeren in nieuwe kolen- en kerncentrales. In de tussenrapportage van de Stichting OPAC wordt op meerdere plaatsen ook gesproken over het belang dat kernenergie heeft aan een OPAC installatie!
Het CDA in de Statencommissie betitelde kernenergie als “groene energie” waar OPAC van groot nut kan zijn.

De lobby voor de realisatie van een OPAC op Graetheide kreeg tot voor kort geen steun van het Ministerie van Economische Zaken. Maar daar komt beweging in getuige opmerkingen van deputé Kersten in de Statencommissie. OPAC blijkt een prima aanvulling te zijn om in Nederland fors te investeren in nieuwe kolen- en kerncentrales en die meer rendabel te maken in de nachtelijke uren.
Tekenend was de opstelling van de VVD in de Statencommissie. Tot voor kort waren ze zeer kritisch over OPAC en betitelde ze OPAC als een mega-blunder. Nu was de VVD opeens veel positiever. Ze hebben blijkbaar in de smiezen dat OPAC er niet primair is voor, de door hun sterk bekritiseerde windenergie, maar een belangrijke ondersteuning is voor de nieuwe kolen- en kerncentrales. Met die kennis is nu ook de VVD samen met het CDA warm pleitbezorger voor OPAC.

Margriet van Tulder zei in de Statencommissie dat door GroenLinks een groot vraagteken wordt geplaatst bij het verhaal dat OPAC een belangrijk onderdeel is in de keten van duurzame (wind)energie.
GroenLinks vroeg om openbaarheid welke energiebedrijven nu 10 miljoen willen mee investeren in verdere uitwerking van OPAC en de dure proefboringen op het Graetheidegebied. Zijn dat energiebedrijven die grote belangen hebben in kolen en kerncentrales? Ze hebben met de provincie een geheimhoudingsovereenkomst gesloten. Waarom moet het geheim zijn wie mee wil investeren in OPAC?

Graetheide terrein groen houden!

In de Westelijke Mijnstreek wordt al tientallen jaren strijd gevoerd om het Graetheidegebied te behoeden voor industriële ontwikkelingen. GroenLinks is in dat opzicht zowel in de gemeentepolitiek als in het Limburgs Parlement een bondgenoot van het Graetheidecomité waarin belangen van bewoners en milieuorganisaties gebundeld zijn.

In de tussenrapportage van de Stichting OPAC stond op blz. 32 een opmerkelijke passage, en wel deze:

“Specifiek voor OPAC in Zuid-Limburg pleit nog dat daarmee een gekoesterde wens van de lokale afdeling van de Milieufederatie in vervulling kan gaan, namelijk een groene en deels blauwe invulling van het gebied Graetheide”

Margriet van Tulder merkte in de Statencommissie op dat hiermee de Stichting OPAC er klip en klaar voor kiest dat bij realisatie van een OPAC installatie ( ca. 50 hectaren) de rest van het Graetheidegebied een groene invulling krijgt! Want dat wordt in het OPAC rapport richting Milieufederatie en bevolking voorgehouden.

GroenLinks vroeg deputé Kersten (PvdA) dan ook om op grond van dit standpunt op korte termijn met een aanpassing van het POL te komen en daarin vast te leggen dat, buiten de te reserveren ruimte voor een eventuele OPAC installatie, de rest van het Graetheide gebied een definitieve groene bestemming krijgt.
GroenLinks kreeg van deputé Kersten daarop geen antwoord. Wel zetten de Stichtingsvoorzitter van OPAC, Dhr. Schneiders , opeens een andere pet op. Hij vond de opmerking over een groene Graetheide als DSM directeur ongepast. DSM wil volgens Schneiders vasthouden aan de ruimteclaim op het Graetheide terrein. Daarmee nam hij nadrukkelijk afstand van de geciteerde passage in de door zijn Stichting uitgebrachte tussenrapportage!

Komende maanden worden belangrijk

Uit de Statencommissie is gebleken dat de lobby voor OPAC op volle toeren draait. Nu worden ook de gemeenten benaderd en PvdA gedeputeerde Kersten ziet vooral mogelijkheden om straks als provincie ook 25% van de te voorziene jaarlijkse winst te profiteren. Bij die winstverwachting zijn echter grote vraagtekens te plaatsen, hetgeen het Graetheidecomité in haar inspraakreactie ook goed onderbouwd duidelijk heeft gemaakt.

OPAC wordt in de markt gezet als bijdrage aan duurzame energie, maar daar kunnen grote vraagtekens bij geplaatst worden. GroenLinks is inmiddels in overleg met Greenpeace en anderen om er achter te komen of achter het OPAC verhaal niet een lobby zit van bedrijven met grote belangen in kern- en kolencentrales.