In België wordt nog tot 13 juni een online publieksbevraging gehouden over de langetermijnopslag van hoogradioactief kernafval. Lees: voor honderdduizenden jaren! Locaties worden overal in het land gezocht en dus ook aan de grenzen met Nederland, Duitsland en Luxemburg. De inwoners en alle relevante instellingen van de grensregio's worden hierin niet meegenomen. Dat is voor GroenLinks Limburg onaanvaardbaar!
Wij stelden daarom samen met de groene partijen van Duitsland en Luxemburg een Verklaring op en vragen dat de online bevraging minstens met 30 dagen wordt verlengd en wordt uitgesteld tot na de lock-down. Wij vragen ook dat álle belanghebbenden, dus ook zij aan deze kant van de Belgische grens, kunnen deelnemen aan die online bevraging.
VERKLARING:
Geen achterkamertjespolitiek met kernafval
De groene partijen in de buurlanden van België eisen democratische deelname voor alle betrokkenen, dus ook in de buurlanden, bij de digitale bevraging over langetermijnopslag van hoogradioactief afval.
Alhoewel in België al decennialang kernenergie wordt opgewekt is er nooit een goede oplossing gevonden voor de langetermijnopslag van hoogradioactief en/ of langlevend afval. Het kernafval wordt op dit moment opgeslagen in speciaal daartoe ontworpen gebouwen. Dit type opslag biedt slechts een kortetermijnoplossing voor de duur van maximaal 100 jaar, en dus geen oplossing voor een probleem dat honderdduizenden jaren zal blijven bestaan.
Toch produceert België, net als andere landen, kernafval en wil het land de twee kerncentrales in Tihange en Doel zelfs langer open houden dan ooit was voorzien. Daarmee wordt de hoeveelheid afval en het probleem hoe daarmee om te gaan nog groter.
Voor het veilig opslaan van kernafval gedurende honderdduizenden jaren is geen adequate oplossing voorhanden. NIRAS (Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen) kiest naar eigen zeggen voor de minst slechte oplossing, waarbij de kans op een ongecontroleerde verspreiding van het afval in het milieu zo klein mogelijk is, namelijk geologische berging.
Kernenergie wordt pas enkele tientallen jaren gebruikt, maar heeft in die korte periode dat het bestaat alleen maar problemen met zich meegebracht waar de mensheid nog honderdduizenden jaren lang haar handen vol aan zal hebben.
NIRAS, de instantie die in België verantwoordelijk is voor het kernafval, houdt nu tot ieders verrassing een digitale publieksraadpleging over de langetermijnopslag van kernafval. Dat moet leiden tot de vaststelling van potentiële geschikte locaties. De raadpleging is op 15 april jl. begonnen en duurt nog tot 13 juni a.s. NIRAS is nu letterlijk op zoek naar een antwoord op de vraag hoe dit type afval op lange termijn veilig en verantwoord beheerd moet worden, dat wil zeggen gedurende de honderdduizenden jaren dat het een gevaar vormt voor mens en milieu.[1]
Potentiële locaties voor geologische berging bevinden zich in de directe nabijheid van Nederlandse, Luxemburgse en Duitse grensregio‘s. En bevinden zich deels in natuurbeschermingsgebieden en waterwingebieden. In deze gebieden bevinden zich bovendien breuklijnen waardoor het langjarig onvoorspelbaar is hoe de bodem zich zal gedragen. Mens en natuur in deze regio‘s worden daardoor direct geraakt door het inrichten van een eindopslag.
De procedure die België nu volgt is in tegenspraak met wat in een verenigd Europa de gepaste handelswijze zou moeten zijn. Ten eerste vindt de raadpleging plaats terwijl de samenleving in lock-down verkeert: de mogelijkheid tot verplaatsingen en contacten zijn sterk beperkt. Dat maakt het voor burgers moeilijk een bijdrage te leveren of te demonstreren. Daarnaast worden mensen en instanties in de grensregio‘s in Duitsland, Nederland en Luxemburg niet geïnformeerd, terwijl dat volgens de Europese regels en internationale conventies eigenlijk vanzelfsprekend zou moeten zijn.
Zelfs een voorstel van federaal parlementslid Samuel Gogolati (Écolo), om de consultatieperiode met 30 dagen te verlengen, werd door de verantwoordelijke commissie afgewezen. Het federaal parlement van België houdt hierover op 28 mei een laatste debat.
Wat de groenen in de Belgische buurlanden betreft heeft het er alle schijn van dat hier een lastig besluit in de schaduw van de coronacrisis en onder geheimhouding op een ondemocratische manier wordt doorgedrukt.
We staan aan het begin van een besluitvormingsproces dat enorme gevolgen heeft voor de mensheid gedurende vele duizenden jaren. De Belgische instanties doen op dit moment op geen enkele manier recht aan het grote maatschappelijke belang van deze besluitvormingsprocedure. Open overleg met alle betrokkenen in een democratisch proces is van het grootste belang.
De overhaaste aanpak door de Belgische instanties heeft ook een relatie met het langer willen exploiteren van de reeds afgeschreven en aftakelende kerncentrales in Tihange en Doel. Door nu snel locaties voor langetermijnopslag aan te wijzen wordt de suggestie gewekt dat het langer open houden van deze „end of life“ kerncentrales een verantwoorde beslissing is.
Wij eisen:
- Dat het Belgische federaal parlement op 28 mei besluit tot een verlenging van de periode van digitale raadpleging.
- Dat de Belgische raadpleging moet worden voortgezet tot na de lock-down periode in België, Duitsland, Nederland en Luxemburg. Alle burgers, ook die uit risicogroepen, moeten in de gelegenheid gesteld worden om mee te kunnen doen.
- Dat de overjarige kerncentrales in Tihange en Doel zo snel mogelijk van het net afgekoppeld worden. Zolang er geen zekerheid is over een eindopslag mag de hoeveelheid hoogradioactief kernafval niet verder toenemen. Het langer open houden van delen van beide kerncentrales is daarom onaanvaardbaar.
- Dat de door de Belgische instanties verder te volgen procedure transparant is. Een open coördinatie en communicatie met instanties en burgers in de betrokken buurlanden is daarbij van groot belang!
- Dat de raadplegingen onmiddellijk voor burgers, regionale besturen en alle andere relevante instanties in de buurlanden toegankelijk worden!
Ondertekend door:
GroenLinks
Bas Eickhout, Europarlementariër GroenLinks
Suzanne Kröger, Tweede Kamerlid GroenLinks
Kathleen Mertens, Statenlid GroenLinks Limburg
Hagar Roijackers, fractievoorzitter GroenLinks Noord-Brabant
Bündnis90/Die Grünen
Daniel Freund, Europaabgeordneter
Oliver Krischer, Bundestagsabgeordneter
Mona Neubaur, Landesvorsitzende NRW
Wibke Brems, Sprecherin Energiepolitik Landtagsfraktion NRW
Thomas Griese, Staatssekretär im Umweltministerium Rheinland-Pfalz
Alexander Titz-Latz, Vorsitzender Kreisverband Aachen
Gisela Nacken, Vorsitzende Kreisverband Aachen
Renate Krickel, Ortsvorsitzende Monschau
Christa Heners, Ortsvorsitzende Roetgen
Günter Thimm, Ortsvorsitzender Simmerath
Sebastian Breuer, Ortsvorsitzender Aachen
Ulla Griepentrog, Ortsvorsitzende Aachen
Déi Gréng (De Groenen Luxemburg)
François Benoy (Parlament Luxemburg)
Stéphanie Empain (Parlament Luxemburg)