Sociale armoede betekent dat mensen niet mee kunnen doen aan het normale maatschappelijk leven omdat er geen geld is voor zaken als een sportclub of vereniging, voor schoolactiviteiten, een uitstapje van de bejaardenvereniging of voor toegang tot internet.
Torenhoge inflatie, maar gedeeltelijke compensatie door stijgende Cao-lonen; graaiwinsten, alles komt momenteel voorbij. En tegelijkertijd zien we het aantal mensen dat niet kan rondkomen groeien! En dat geldt inmiddels niet alleen meer voor mensen die een te laag inkomen hebben om op basisniveau te overleven. Maar steeds meer mensen met een inkomen dat in principe voldoende moet zijn, ervaren dat zij niet meer kunnen rondkomen. Dus het “niet-veel-maar-toereikend budget-“ staat onder druk. En armoede is niet alleen een indicator voor de kwaliteit van leven, maar ook voor de kwaliteit van de samenleving als geheel.
En op individueel niveau komt armoede eigenlijk nooit alleen. Vaak gaat het samen met problemen met gezondheid, zowel mentaal als fysiek. Stress over de bestaanszekerheid maakt angstig. En leidt ertoe dat mensen zich -vaak uit schaamte- terugtrekken en in een isolement kunnen raken. De meest kwetsbare groepen zijn jongeren, één-ouder gezinnen; chronisch zieken en gehandicapten en ouderen. De beste remedie tegen armoede blijkt een stabiele, vaste baan, met voldoende inkomen. Maar veel mensen die nu nog in bijstand zitten kunnen vaak niet werken, vanwege hun slechte gezondheid. Zo bleek uit een enquête onder bijstandsgerechtigden in de gemeente Venlo blijkt 72% van de mensen die een antwoord instuurden, niet op zoek is naar betaald werk. Reden: meestal slechte gezondheid. Om dezelfde reden nemen gemiddeld minder mensen deel aan vrijwilligerswerk.
In Nederland is het beleid om mensen met armoede en mensen met schulden te helpen, door het leveren van extraatjes. Zorgtoeslagen, langdurigheidstoeslag, kindbudget, stadspas voor deelname aan een activiteit, voedsel- en kledingbanken. En ga zo maar door. Daarbij bereiken we lang niet alle mensen, die hierop een beroep zouden mogen doen.
Meedoen cruciaal: gratis OV
Om ervoor te zorgen dat meer mensen meedoen aan allerlei sociale en culturele activiteiten kunnen Rijk, gemeenten en provincies er voor zorgen dat minima in ieder geval geen probleem hebben om op de plek te komen waar zij willen zijn. En dan geldt het adagium: beter goed gejat dan slecht bedacht; In de regio Nijmegen is het al meerdere jaren voor minima mogelijk een busabonnement te krijgen. Voor €15 per jaar, na 09.00u ’s morgens verder gratis met het OV. De gemeente betaalt de rest van het dalurenabonnement.
Uit de evaluatie van vorig jaar bleek dat:
68% Gaat er door het busabonnement meer op uit in de stad;
69% Is door het busabonnement minder afhankelijk van andere mensen;
73% Kan door het busabonnement beter komen op de plek(ken) waar hij of zij heen wil
59% Heeft meer persoonlijk contact met anderen door het busabonnement (familie, vrienden, kennissen en nieuwe mensen)
49% Doet meer mee aan activiteiten door het busabonnement (sport, cultuur en evenementen)
(Bron: infographik evaluatie busvoordeelabonnement; gemeente Nijmegen; oktober 2022)
Deze cijfers laten zien dat met zo’n abonnement het mes aan twee kanten snijdt: meer meedoen en minder eenzaamheid; én goede besteding van armoedegelden. Dit willen wij ook voor Limburg! Onze provincie bungelt onderaan bij armoede en gezondheid. Meer dan gemiddeld zijn Limburgers armer en ongezond. Daarom pleiten wij ervoor dat de provincie en gemeente(n) de handen ineen slaan en samen een proef aangaan. De gemeente Venlo, de Provincie en alle andere Limburgse gemeenten die aan dit initiatief mee willen doen, kunnen gezamenlijk kijken of de invoer van zo’n abonnement mogelijk is. Dat kan natuurlijk ook eerst als proef in één of enkele gebieden.
Thea Jetten, fractievoorzitter GroenLinks Provinciale Staten Limburg
Bert Frings, Gemeenteraadslid GroenLinks in Venlo.